Psia trawka – fragment

Z roz­paczą myśli o swo­im za­mor­do­wa­nym ko­cie. Wy­li­cza w myślach wszyst­kie do­wo­dy uczu­cia, ja­ki­mi zwierzątko go ob­da­rzało. Prze­cież co­dzien­nie pod wieczór cze­kało na nie­go na mur­ku obok furt­ki. I jakiś by­dlak je zabił. Wy­obraża so­bie trup­ka, koci zewłok, matkę Ty­ran ściągającą skórę. Byt płaski jest obu­rzo­ny, jest zde­cy­do­wa­nie prze­ciw. Co oświad­cza so­bie bez ogródek. Tra­ci do­tych­cza­sową kan­cia­stość cy­no­we­go żołnie­rzy­ka, jego kon­tu­ry miękną. Łagod­nie pęcznie­je. Doj­rze­wa. Ob­ser­wa­tor wi­dzi to wyraźnie, ale nie do­strze­ga żad­nej zewnętrznej przy­czy­ny. Na­prze­ciw­ko ma te­raz istotę o pew­nej kon­sy­sten­cji. Z cie­ka­wością spo­strze­ga, że ta isto­ta zdol­na do za­ist­nie­nia ma rysy lek­ko spięte. Co się z nią dzie­je? Na­prawdę wy­bor­na syl­wet­ka.

Tak pe­ro­ru­je ten, co je­dzie tyłem. Ob­ser­wa­tor jest zdzi­wio­ny: na­prawdę ist­nieją lu­dzie, co tak mówią, po­tem śmie­je się (w du­chu, bo nade wszyst­ko chce po­zo­stać nie­prze­nik­nio­ny) ze swo­jej na­iw­ności. Te­raz się roz­ko­szu­je. Ten, co je­dzie tyłem, na­wi­ja nie­stru­dze­nie; jest ban­kie­rem. Przy­najm­niej tak utrzy­mu­je; może co naj­wyżej pra­cu­je w kan­to­rze. Tak czy in­a­czej, jest pa­nem na po­zio­mie. Na same na­gro­dy dał pięćdzie­siąt franków i dwa­dzieścia pięć na strażaków (lub na coś in­ne­go). Jego białe włosy wzbu­dzają nie­uf­ność ma­tek; oba­wiają się, że to sta­ry sa­tyr; kie­dy krąży, małych dziew­czy­nek nie wy­pusz­cza się z domu. To pan na po­zio­mie, ale le­piej, żeby nie do­stał za­wro­tu głowy. Wy­ol­brzy­mia za­tem swoją na­pu­szo­ninę, żeby temu za­po­biec. „Ju­tro mogę pójść na fryt­ki. A kie­dy ona mnie za­py­ta: Chy­ba się spóźniłeś?, po­wiem: Po­szedłem so­bie na fryt­ki do Bla­gny. Jeśli spoj­rzy na mnie ze zdzi­wie­niem, po­wiem: po pro­stu miałem taką ochotę. Cała ta hi­sto­ria jest idio­tycz­na. Ju­tro wrócę jak zwy­kle. Coś ta­kie­go, ten młody człowiek wczo­raj wie­czo­rem też je­chał w tym sa­mym prze­dzia­le co ja”. Zbliżają się do Paryża. Kra­wiec i ban­kier oma­wiają bar­dzo ważną kwe­stię: ile może wy­no­sić ren­ta dla po­sia­da­czy or­derów woj­sko­wych? Pociąg wy­rzu­ca swój ba­last na pe­ron. Tłum ru­sza w stronę wyjścia i tam się roz­dzie­la. Jed­ni biorą linię B, inni V, jesz­cze inni CD, jesz­cze inni me­tro. Są i tacy, co idą pie­szo. Są tacy, co wstępują po dro­dze na kawę z mle­kiem i ro­ga­li­ka. Ob­ser­wa­tor zie­wa i wra­ca do domu się położyć.

Uważnie przyj­rzaw­szy się po­ka­zo­wi, nabył obie­raczkę do kar­to­fli; już na od­chod­nym nie oparł się uro­ko­wi przyrządu-do-kro­je­nia-jaj-na-twar­do-w-cie­niut­kie-pla­ster­ki i jego też kupił. Po­tem, uczy­niw­szy trzy kro­ki z paczką w ręce, po­czuł nie­pokój z po­wo­du tej no­wej ini­cja­ty­wy, gdyż na­gle zro­zu­miał, że prze­zna­cze­niem tych przed­miotów wca­le nie było uspraw­nie­nie jego własne­go go­spo­dar­stwa do­mo­we­go; prze­ciw­nie, „w ro­zu­mie” obie­raczkę do kar­to­fli za­mie­rzał po­da­ro­wać sprze­daw­cy fry­tek, a przyrząd-do-kro­je­nia-jaj-na-twar­do-w-cie­niut­kie-pla­ster­ki chciał za­trzy­mać so­bie.
To od­kry­cie zbiło go z tro­pu.
Itak­se do­tarł do swo­jej stołówki, częścio­wo pu­stej z ra­cji so­bo­ty. Pa­no­wał po­twor­ny upał. Étien­ne usiadł przy sto­le, złożył zamówie­nie i cze­kając na zjełczałego kiełbia złowio­ne­go w kar­bu­ra­to­rze, udającego sar­dynkę, roz­winął paczkę i zaczął się przyglądać no­wym na­byt­kom. Tak, niewątpli­wie, je­den z nich pójdzie do Bla­gny, a dru­gi zo­sta­nie w głębi szu­fla­dy. Kel­ner­ka przy­niosła ocie­kające tłuszczem sznu­ro­wadło wyłowio­ne po­dob­no u wy­brzeży Bre­ta­nii; Étien­ne z po­wro­tem za­winął paczkę i odważnie wziął się do przeżuwa­nia ole­iste­go strzępka, który mu ofia­ro­wa­no jako przy­stawkę za przystępną, trze­ba rzec, cenę. Po­tem kawałkiem gli­nia­ste­go glu­ta wy­tarł ta­lerz do czy­sta; zjadł kawałek glu­ta; pod­niósł nos i na­prze­ciw­ko sie­bie uj­rzał młode­go blon­dy­na, który uważnie mu się przyglądał. Przy­pusz­czal­nie znał tego fa­ce­ta; przy­pusz­cze­nie szyb­ko zmie­niło się w pew­ność; znał tego młode­go blon­dy­na o lek­ko skrzy­wio­nych ustach i przed­wcze­snej łysi­nie. Gdzie mógł go spo­tkać? Na­zwi­sko Plo­ute prze­mknęło mu przez głowę… Młody człowiek prze­rwał mu po­szu­ki­wa­nia:
– Mam wrażenie, że już się kie­dyś spo­tka­liśmy.
– Dokład­nie tak so­bie pomyślałem.
– A te­raz co? – spy­tała kel­ner­ka.
– Dla mnie fla­ki – po­wie­dział Étien­ne.
Po­twor­ne, pomyślał tam­ten i zamówił bef­sztyk z fryt­ka­mi. A zwra­cając się do Étien­ne’a:
– Już so­bie przy­po­mniałem. O mało nie prze­je­chałem pana taksówką ja­kieś dwa ty­go­dnie temu nie­opo­dal Dwor­ca Północ­ne­go, a po­tem ra­zem od­by­liśmy podróż do Obon­ne.
– Otóż to, otóż to! – wy­krzyknął Étien­ne, rad, że spo­tkał nieświa­do­me­go uczest­ni­ka swo­jej prze­mia­ny. Dla­cze­go uczest­ni­ka? Nie wie; tak jak nie wie, że tam­ten był również uważnym i czuj­nym ob­ser­wa­to­rem, który tegoż dnia spo­strzegł jego nie­daw­no osiągniętą trójwy­mia­ro­wość. Oczy­wiście tam­ten za­cho­wu­je to dla sie­bie. Przed­sta­wia się:
– Piotr Wiel­ki.
I o mało się nie dławi, patrząc, jak kel­ner­ka pod­su­wa Étien­ne’owi pod nos ta­lerz z fla­ka­mi, gdyż zna tyl­ko małe bi­stra, gdzie się jada gęsią wątróbkę. Sam do­sta­je naj­strasz­niejszą po­de­szwę, jaka kie­dy­kol­wiek po­ja­wiła się w kosz­mar­nych snach neu­ro­tycz­ne­go szew­ca; do­da­no do niej kil­ka szczypt węgla drzew­ne­go. Do­pie­ro po pew­nym cza­sie do­cho­dzi do nie­go, że całość nosi mia­no bef­szty­ka  z fryt­ka­mi. Do tego odór tych wie­przo­wych flaków.